Wydawca treści Wydawca treści

Historia Nadleśnictwa Piaski

Historia Nadleśnictwa Piaski rozpoczyna się w 1918 roku po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Ówczesna administracja leśna nadzorowała lasy w okolicach Dolska i Ostrowieczna. Wcześniej, przed 1918 rokiem, tereny te podlegały pruskiemu Królewskiemu Nadleśnictwu Ludwigsberg. Po odzyskaniu Niepodległości obszar ten został przejęty przez Nadleśnictwo Państwowe Mosina, a kilka lat później przez Nadleśnictwo Państwowe Leszno i Włoszakowice.

Przed wybuchem II wojny światowej, oprócz kompleksów leśnych własności prywatnej, w tym rejonie funkcjonowały również jednostki gospodarcze innej własności, w tym trzy nadleśnictwa. Największym było Nadleśnictwo Piaski z kompleksem leśnym należącym do Zarządu Leśnego Oratorium św. Filipa w Gostyniu. W rejonie Borku funkcjonowało prywatne Nadleśnictwo Orliniec (z prywatną szkołą dla leśniczych), a niedaleko Pogorzeli znajdowało się Nadleśnictwo Siedlec. 


Po wyzwoleniu w 1945 roku powiatów Gostyń, Śrem, Rawicz i Krotoszyn przez Armię Czerwoną, swoją działalność rozpoczęło Nadleśnictwo Państwowe Pogorzela (późniejsze nazwy - Strzelce Wielkie i Piaski). Wówczas zatrudniało ono siedmiu pracowników. W tym czasie w całej Polsce rozpoczynał się długotrwały proces upaństwawiania dużych majątków ziemskich oraz poniemieckich lasów. W ten sposób zaczęły formować się gospodarstwa leśne trzech sąsiadujących ze sobą regionów – Rawicza, Książa i Piasków. Tak rozpoczęła się nasza powojenna droga – droga Nadleśnictwa Piaski, którą przemierzają kolejno następujące po sobie pokolenia „piaskowskich leśników”. 

Nadleśnictwo Rawicz
Nadleśnictwo Rawicz powstało w 1945 roku. Zajmowało wówczas powierzchnię prawie 7 tysięcy hektarów. W jego skład wchodziły zarówno tereny przedwojennych lasów państwowych oraz majątków ziemskich  i drobnej własności poniemieckiej. Ówcześnie  Nadleśnictwo Rawicz  podzielone było na 11 leśnictw: Karzec, Sowiny, Kawcze, Dębno, Wielki Bór, Halin, Krasnolipka, Żołędnica, Folusz, Stanisławowo i Zaborowo. W okresie od 1950 do 1962 roku zlikwidowano ostatnie 4 z wymienionych leśnictw (Żołędnica, Folusz, Stanisławowo i Zaborowo). W takiej formie Nadleśnictwo Rawicz funkcjonowało do stycznia 1974 roku. Po tym czasie jedno z leśnictw – Wielki Bór przekazano z Nadleśnictwa Rawicz do funkcjonującego wówczas Nadleśnictwa Baszków.  
To jednak nie koniec zmian organizacyjnych rawickich lasów. Jeszcze w tym samym roku, pod koniec czerwca, całe Nadleśnictwo Rawicz zostało zlikwidowane, a tereny które zajmowały włączono jako obręb do sąsiedniego Nadleśnictwa Karczma Borowa. Tam pozostały  do końca 1978 roku.  1979 rok przyniósł kolejne zmiany. Tym razem Obręb Rawicz przekazany został do Nadleśnictwa Piaski. Wówczas w jego skład wchodziło 5 leśnictw: Karzec, Kawcze, Dębno, Krasnolipka i Halin. I tak zostało do dnia dzisiejszego.

  
Nadleśnictwo Książ
Wróćmy jeszcze na chwilę do 1945 roku. Podczas gdy na rawickich ziemiach formowało się gospodarstwo leśne Nadleśnictwa Rawicz, na terenach ziemskich okolic Książa Wlkp. powstawało Nadleśnictwo Książ.  Wówczas z przedwojennych lasów państwowych, lasów będących majątkami ziemskimi i drobnych lasów poniemieckich powstało gospodarstwo leśne, które do 1959 roku  składało się  z 9 leśnictw: Brzednia, Mchy, Miranowo, Orliniec, Stawiszyn, Włościejewki, Wroniny, Wygoda i Zawory.  Kilka lat później, w 1965 roku w skład Nadleśnictwa wchodziło już tylko 8 leśnictw – Zawory, Włościejewki, Mchy, Ostrowieczno, Stawiszyn, Orliniec, Brzednia i Miranowo. W  takiej formie Nadleśnictwo Książ funkcjonowało do końca września 1972 roku. Dnia 1 października 1972 roku, na podstawie zarządzenia Dyrektora OZLP w Poznaniu włączono je jako obręb leśny do Nadleśnictwa Piaski. Składał się on wówczas z 7 leśnictw (Zawory, Włościejewki, Mchy, Ostrowieczno, Stawiszyn, Orliniec, Miranowo), a jego łączna powierzchnia wynosiła 7005 ha.


Nadleśnictwo Piaski
Wróćmy jeszcze raz  do 1945 roku. Tym razem do miejscowości Pogorzela, gdzie zaczęło kształtować się gospodarstwo leśne obecnego Nadleśnictwa Piaski. Wówczas nosiło ono nazwę Nadleśnictwo Pogorzela i w takiej formie trwało  do 1947 roku.  Wówczas  siedzibę nadleśnictwa przeniesiono do wsi Strzelce Wielkie, gdzie przyjmując nazwę Nadleśnictwo Strzelce Wielkie, funkcjonowało do 1950 roku. Po tym czasie siedziba nadleśnictwa została ponownie przeniesiona. Tym razem do miejscowości Piaski. Nazwa „Nadleśnictwo Strzelce Wielkie”, mimo przeniesienia siedziby, została zachowana aż do 1966 roku.
Początkowo w 1945 roku, Nadleśnictwo Piaski (wówczas jeszcze pod nazwą Pogorzela) zajmowało powierzchnię 6517 ha i składało się z 11 leśnictw: Smogorzewo, Drzęczewo, Gola, Kosowo, Taczanówko, Międzyborze, Bodzewko, Dobrapomoc , Siedlec, Mycielin i Czerwona Róża.  Dwa ostatnie – Mycielin i Czerwona Róża zostały zlikwidowane w 1950 roku. 1966 rok przyniósł ze sobą zmiany organizacyjne w całych Lasach Państwowych. W całej Polsce rozpoczął się wówczas proces powiększania nadleśnictw, a przez to znacznie zmniejszyła się  ich ilości.  Efektem tych zmian było „wchłonięcie” przez Nadleśnictwo Piaski, sąsiednich Nadleśnictw -  Nadleśnictwa Książ  w 1972,  a 7 lat później, w 1979 roku, Nadleśnictwa Rawicz. Od tego czasu podział organizacyjny Nadleśnictwa Piaski ulegał kilku  zmianom, by w ostateczności, w 2012 roku, przyjąć obecny schemat. Od tego czasu dzieli się ono na 3 obręby leśne - Obręb Książ, w skład którego wchodzą leśnictwa: Zawory, Mchy i Ostrowieczno, Obręb Piaski z leśnictwami: Stawiszyn, Miranowo, Kosowo, Dobrapomoc, Siedlec i Międzyborze oraz Obręb Rawicz podzielony na leśnictwa: Karzec, Kawcze, Dębno, Krasnolipka i Halin. 


Nadleśnictwo Piaski utworzone zostało na początku 1945 roku. Pierwsza siedziba mieściła się w Pogorzeli, a od 1950 roku we wsi Strzelce Wielkie.

Na terenie Nadleśnictwa znajduje się kilka miejsc ściśle związanych z historią regionu i Polski.
Na terenie Leśnictwa Stawiszyn zachowało się wczesnośredniowieczne grodzisko, obok którego odnaleziono osadę z epoki neolitu.
W uroczysku Dębno, w okolicach Rawicza, znajduje się obelisk upamiętniający miejsce śmierci w 1863 roku Stefana Bobrowskiego - jednego z przywódców Powstania Styczniowego.


Fot.M.Rybacki

W Leśnictwie Krasnolipka można zobaczyć głaz upamiętnia miejsce śmierci porucznika Stanisława Kamińskiego - dowódcy oddziału Powstańców Wielkopolskich z 1918 roku walczących o Rawicz.
W lasach Sarnowy znajduje się pomnik - głaz poświęcony pamięci setek Polaków zamordowanych w więzieniu rawickim w latach 1939-1945.
W pobliżu siedziby Nadleśnictwa, we wsi Godurowo urodził się w 1838 roku jeden z najwybitniejszych wielkopolskich leśników - Filip Wawrzyniec Skoraczewski - długoletni nadleśniczy lasów miłosławskich.
Niedaleko siedziby Nadleśnictwa znajduje się bazylika i klasztor o.o. Filipinów w Głogówku k. Gostynia. Jest to jeden z najciekawszych obiektów architektonicznych we wschodniej Wielkopolsce oraz jedno z najważniejszych miejsc kultu Maryjnego w Polsce, odwiedzane corocznie przez tysiące pielgrzymów.

Aby dowiedzieć się więcej na temat historii Nadleśnictwa Piaski i Lasów Państwowych zachęcamy do lektury wrześniowego numeru "Wieści z lasu" z 2019 roku.