Asset Publisher Asset Publisher

Niezwykłe właściwości sosny zwyczajnej

Sosna zwyczajna to najpowszechniej występujący gatunek lasotwórczy w Polsce. Jej drewno znajduje szerokie zastosowanie w stolarstwie, przemyśle meblowym i budownictwie. Ale czy wiedzieliście, że sosna to również jedna z najlepiej przebadanych roślin o właściwościach leczniczych?

W zielarstwie tradycyjnym najczęściej wykorzystywane są pączki i młode pędy sosny. Zawierają one m.in. olejki eteryczne (ok. 0,4%), substancje żywicowe i goryczowe, garbniki, witaminę C, kwasy organiczne, cukry i sole mineralne.

Przypisuje się im działanie przeciwbakteryjne, wykrztuśne, odkażające, przeciwreumatyczne, przeciwbólowe oraz delikatnie napotne i moczopędne. I to właśnie z tych powodów są one  stosowane w naturalnych preparatach na przeziębienie, czy infekcje dróg oddechowych.

Młode pędy wykorzystywano dawniej do przygotowywania domowych syropów, nalewek, naparów czy kąpieli ziołowych. Jednak warto pamiętać, że pozyskiwanie tych surowców w warunkach leśnych podlega przepisom prawa.
 

Zdjęcie przedstawia młode pędy sosny w wiklinowym koszyku. (fot. archiwum nadleśnictwa, Z. Kubiak)

 

UWAGA!

Zbieranie pędów sosny w Lasach Państwowych bez zezwolenia jest zabronione i może szkodzić przyrodzie. Pędy to roczny przyrost drzewa – ich nieumiejętne usuwanie może powodować trwałe uszkodzenia, deformacje, a w przypadku młodych drzew – zahamowanie wzrostu. Szczególnie niebezpieczne jest zrywanie pędów z wierzchołków młodych drzewek, zwłaszcza w uprawach i młodnikach, których ochrona jest uregulowana przepisami prawa (wstęp na uprawy do 4 m wysokości jest ustawowo wzbroniony).

Gdzie zatem legalnie zbierać pędy sosny?

Najlepiej pozyskiwać je z własnych działek i ogrodów. W przypadku terenów leśnych zarządzanych przez nadleśnictwo, pozyskanie pędów możliwe jest wyłącznie na podstawie odpowiedniego zezwolenia. Planując taki zbiór warto skonsultować się z lokalnym leśniczym, który pomoże wskazać miejsca, gdzie zbiór będzie możliwy i bezpieczny dla przyrody.  

Zdjęcie przedstawia kwiatostany męskie sosny zwyczajnej. (fot. archiwum nadleśnictwa, Z. Kubiak)

Syrop z pędów sosny - zrób to sam 
 
  1. Pędy kroimy/ tniemy na mniejsze kawałki. Możemy dodać również kilka kwiatostanów męskich.
     
  2. Wyparzony słoik lub butelkę napełniamy pędami do połowy.
     
  3. Następnie zasypujemy cukrem do całkowitego zakrycia pędów( najczęściej w proporcji np. pół słoika pędów - pół słoika cukru).
     
  4. Słoik lub butelkę przykrywamy gazą lub innym oddychającym materiałem i odstawiamy w nasłonecznione miejsce. 
     
  5. Co jakiś czas potrząsamy naczyniem aż do momentu kiedy pędy zmienią kolor na bladozielony lub żółty (ok. 2-5 tygodni). Po tym czasie przecedzamy naszą mieszankę przez gazę,  aby otrzymać gęsty syrop.
     
  6. Wlewamy do szklanego słoika lub butelki i zakręcamy. Pędy możemy wyrzucić lub wykorzystać do nalewki.
Zdjęcie przedstawia szklaną butlę z pędami sosny zasypanymi cukrem, butla stoi na parapecie, w tle okno. (fot. archiwum nadleśnictwa, Z. Kubiak)
     
Taki syrop świetnie sprawdzi się na kaszel, ból gardła, podczas przeziębienia i  grypy, znacząco poprawi również odporność.

W przypadku zainteresowania pozyskaniem surowców roślinnych – zachęcamy do kontaktu. Służba leśna chętnie udzieli informacji o możliwościach legalnego pozyskiwania oraz o tym, jak chronić las, by mógł służyć kolejnym pokoleniom.