Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris) jest podstawowym gatunkiem lasotwórczym w naszym kraju, spotykanym powszechnie w niemal każdych warunkach środowiska. Dlaczego jest tak popularna? Otóż cechuje się małymi wymaganiami co do podłoża na którym rośnie. Dzięki temu zajmuje rozmaite tereny - począwszy od ubogich piaszczystych gleb, przez bagna, a skończywszy na żyznych siedliskach.

Koniecznie obejrzyj - Dlaczego w Polsce rośnie tyle sosny?

Mimo, że sosna wyrośnie na niemal każdej glebie, najkorzystniejsze warunki do rozwoju znajduje na glebach głębokich, luźnych i świeżych, gdzie osiąga najokazalsze rozmiary i najlepszy wygląd. Jest gatunkiem światłożądnym, co oznacza, że do wzrostu wymaga dużego dostępu światła. Rośnie bardzo szybko, szczególnie w pierwszym dziesięcioleciu. Ponadto cechuje ją znaczna odporność na przymrozki i upały.

Rozpoznaj sosnę
Sosna zwyczajna osiąga wysokość od 25 do 40 m. Jej igły mają zazwyczaj długość od 5 do 7 cm. Są zielone z wierzchu i szare  wewnątrz, sztywne, skręcone i ostro zakończone. Wyrastają po dwie na krótkopędach. Szyszki sosny mają jajowato-stożkowaty kształt i brązowy kolor, kiedy są dojrzałe. Kora młodej sosny jest cienka, łuszcząca się i pomarańczowa,  z wiekiem staje się coraz grubsza, ciemniejsza i ulega spękaniu

Przydatna w rozpoznawaniu gatunków drzew jest aplikacja CZYJ TO LIŚĆ. Odpowiadając na kilka prostych pytań  można szybko ustalić, z jakim gatunkiem mamy do czynienia. Aplikacja dostępna jest na iOS i Androida.

Siostry królowej
Oprócz sosny zwyczajnej w naszych lasach występuje sosna czarna, wejmutka i limba. Igły sosny wejmutki, umieszczone po 5 na krótkopędzie, są bardzo charakterystyczne: długie (do 12 cm), wąskie i delikatne, często oblane żywicą.  Limba występuje w górach, jej igły wyrastają tak jak u wejmutki po pięć na krótkopędach, ale ich  długość jest mniejsza (ok. 8 cm). Są gęste, proste a od wewnątrz posiadają niebiesko-białą barwę. Z kolei sosna czarna wykształca igły, które wyrastają po dwie z krótkopędów, mają czarnozieloną barwę, są bardzo grube i sztywne.

Do czego wykorzystać drewno sosny?
Drewno sosny zwyczajnej jest podstawowym surowcem na polskim rynku drzewnym. Charakteryzuje się dobrą wytrzymałością i sprężystością, jednocześnie jest miękkie oraz łatwe w obróbce, dzięki czemu jest szczególnie cenione w meblarstwie i budownictwie. Przeznaczane się je na konstrukcje domów, stolarkę okienną i drzwiową, podłogi, meble, a także wykorzystuje do produkcji papieru.

60-letnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu, ile wynosi dobowe zapotrzebowanie tego pierwiastka dla 3 osób, czyli 1350-1800 litrów!

Sosna najlepsza na katar
Z żywicy sosnowej pozyskuje się olejki eteryczne, które wykazują właściwości lecznicze. Wykorzystuje się je do inhalacji pomocnych przy  zapaleniu zatok i chorobach górnych dróg oddechowych, ponieważ działają korzystnie na podrażnione błony śluzowe i ułatwiają oddychanie. Wykazują także działanie bakteriobójcze i rozgrzewające. Sosna zwyczajna wydziela fitoncydy, czyli naturalne lotne związki, które działają grzybobójczo i bakteriobójczo. Ich głównym zadaniem jest oczyszczenie powietrza z tych chorobotwórczych organizmów.

Sosnowe naj...

• najgrubsza sosna zwyczajna nosi nazwę Rzepicha i rośnie w Nadleśnictwie Sulechów, w miejscowości Górki Małe. Liczy ok. 150 lat i mierzy 554 cm w obwodzie,
• najwyższe sosny rosną w Puszczach: Białowieskiej, Knyszyńskiej, Piskiej oraz w Lasach Taborskich. Ich wysokości wahają się w granicach od 38 do 42 metrów,
• najstarszą polską sosną jest sosna zwyczajna z Sokolicy, która liczy sobie ok. 520 lat,
• najciekawszy sosnowy las rośnie w Nadleśnictwie Gryfino i jest pomnikiem przyrody noszącym nazwę Krzywy Las  i charakteryzującym się występowaniem około osiemdziesięciu 75-letnich sosen z wygiętymi pniami. Las ten powstał celowo z zamiarem wykorzystania na potrzeby szkutnictwa i meblarstwa.